เคยไหม...?
ที่ต้องทนกลั้นหายใจ-เกร็งใบหน้าเมื่อคู่สนทนาเอ่ยวาจาออกมาพร้อม
"กลิ่น"
ถ้าเป็นญาติสนิทมิตรสหายในชั้น..ซี้กัน ก็คงพอจะบอกกล่าวให้รู้ตัวกันได้บ้าง
แต่หาก...ไม่ใช่ ใครจะกล้าไปบอก ทางที่ดีป้องกันตัวไว้อย่าให้เป็นผู้สร้างกลิ่นน่าจะดีที่สุด
กลิ่นปาก เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ และร้อยละ 75 เป็นผลมาจากสุขภาพในช่องปาก
ซึ่งก็ไม่พ้นเรื่องของฟันและเหงือก เช่น ฟันผุทิ้งไว้ไม่ยอมไปอุด
เป็นแผลร้อนใน หรือหินปูนอันเกิดจากคราบอาหารที่เกาะฟันและแปรงออกไม่หมด
นอกจากนั้นก็อาจมาจากลำคอส่วนต้นระบบทางเดินหายใจ และระบบทางเดินอาหาร
รวมทั้งอาหารบางประเภท ยาปฏิชีวนะบางตัว เมื่อรับประทานติดต่อกันนาน
ๆ อาจทำให้มีกลิ่นของยาออกมาทางลมหายใจ หรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และบุหรี่
ก็มีส่วนทำให้เกิดกลิ่น ตัวการสำคัญที่ก่อให้เกิดกลิ่นปาก คือ
จุลินทรีย์ ในช่องปากและคอนั่นเอง โดยเจ้าจุลินทรีย์เหล่านี้จะไปแปรเปลี่ยนเซลล์ของเยื่อบุอ่อนในช่องปากและคอที่หมดสภาพแล้วนั้นให้กลายเป็นสารประกอบ
กำมะถันที่มีกลิ่นเหม็น
ในภาวะปกติ ช่องปากของเราก็จะมีเจ้าเชื้อจุลินทรีย์เหล่านี้อยู่ประมาณ
300 ชนิด แต่ปฏิกริยาจากการแปรเปลี่ยนเซลล์จากจุลินทรีย์นั้นไม่มากมายถึงขั้นที่จะก่อให้เกิดกลิ่นปากหรอก
แต่หากบวกเข้ากับการขาดการดูแลรักษาสุขภาพของช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นการทำความสะอาดช่องปากที่ไม่ดีพอ
การแปรงฟันไม่สะอาด การกำจัดคราบอาหารออกไม่หมด จนเกิดการหมักหมมของเศษอาหารตามซอกฟันและเหงือก
ซึ่งเป็นวัตถุดิบอย่างดีที่ทำให้จุลินทรีย์เพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็วทวีคูณ
นั่นก็หมายความว่าจุลินทรีย์จะแปรเปลี่ยนเซลล์ได้มากขึ้นเป็นทวีคูณด้วยเช่นกัน
และกลิ่นก็จะมากขึ้น
การรักษาช่องปากให้มีสุขวิทยาอันดี เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันไม่ให้มีกลิ่นปาก
ข้อแรกที่ทันตแพทย์แนะนำ คือ ควรแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง
เมื่อตื่นนอนเช้าและก่อนนอน แต่นอกจากการแปรงฟันแล้วก็ควรทำความสะอาดซอกฟันให้ทั่วถึง
โดยใช้เส้นไหมขัดฟัน อย่างน้อยวันเว้นวัน เพื่อขจัดเศษอาหารชิ้นเล็ก
ๆ ตามซอกฟัน
อีกสิ่งที่ไม่ควรละเลยก็คือ การขูดลิ้นหลังแปรงฟัน เพื่อขจัดคราบสกปรกที่ติดบนลิ้น
ซึ่งหากปล่อยไว้ก็จะกลายเป็นคราบ
แบคทีเรียเกาะอยู่ที่ลิ้น ฟัน หรือกระพุ้งแก้มในภายหลัง สำหรับอุปกรณ์ขูดลิ้นนั้น
มีการผลิตออกมาจำหน่ายหลายรูปแบบ
เพื่อสะดวกในการใช้งาน การเลือกที่ขูดลิ้นควรเลือกใช้ชนิดที่มีขนาดไม่ใหญ่จนเกินไปทำจากวัสดุที่ผ่านการรับรองแล้วว่าปลอดภัย
การขูดลิ้นครั้งแรก ๆ สำหรับคนที่คอหอยตื้น อาจมีอาการขย้อนบ้าง
เมื่อทำไปสักพักจนชิน ก็จะไม่เป็นไร แต่การใช้ที่ขูดลิ้นนี้ไม่แนะนำให้ใช้กับเด็ก
เพราะถือเป็นสิ่งไม่จำเป็น เนื่องจากจุลินทรีย์คราบสกปรกบนลิ้นเด็กยังมีปริมาณไม่มากนัก
นอกจากนี้ น้ำยาบ้วนปาก ก็สามารถช่วยลดกลิ่นปากได้ชั่วครั้งชั่วคราว
ซึ่งอาจใช้เกลือป่นสักช้อนหรือครึ่งช้อนชาละลายน้ำอุ่น อมบ้วนปากหลังอาหารก็ได้
แต่ถ้าจะให้ดีก็ควรบ้วนปากทั้งหลังอาหารและหลังแปรงฟันตอนเช้า
ด้วยวิธีการง่าย ๆ ก็สามารถช่วยให้ปากสะอาด ลมปากและลมหายใจไม่มีกลิ่นเหม็น
แต่..สำคัญตรงที่ว่า ต้องปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ
ถ้าปฏิบัติทั้งหมดครบถ้วนแล้ว ยังมีกลิ่นปากอยู่อีก ก็แสดงว่าต้องตะลุยไปให้ถึงตัวการสำคัญที่ก่อให้เกิดกลิ่นปาก
ซึ่งอาจจะมาจาก โรคต่าง ๆ ที่มักเป็นโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ
ตั้งแต่จมูกลงไปจนถึงหลอดลม ถุงลม เช่น ไซนัส หวัดเรื้อรัง มะเร็งปอด
การเป็นแผลในกระเพาะอาหารหรือมีระบบย่อยอาหารไม่ดี ก็เป็นต้นเหตุของกลิ่นปากได้เช่นกัน
เพราะเมื่อมีลมดันออกมาก
็อาจมีกลิ่นตามมาด้วย
เช่นนั้นแล้ว ก็ควรต้องปรึกษาแพทย์และทันตแพทย์เพื่อแก้ปัญหากันดีกว่า
ด้วยตัวคุณเอง